New York Times: Tehran-Ər-Riyad razılaşması Vaşinqtonun maraqları üçün böyük itkidir
Amerika qəzeti İran və Səudiyyə Ərəbistanı arasındakı razılaşmanı “Amerikanın maraqları üçün böyük itki” kimi qiymətləndirərək Pekinin təşəbbüsü ilə Tehran-Ər-Riyad əlaqələrinin yaxınlığının Vaşinqton üçün geosiyasi problem yaratdığını yazıb.
Amerikanın “New York Times” qəzeti xəbərində İran və Səudiyyə Ərəbistanı arasında Çinin vasitəçiliyindən sonra əldə olunan razılaşmanı təhlil edib və buna əsaslanaraq İran və Səudiyyə tərəfləri arasında dünən (Cümə, 10 mart) Pekində ilk görüş keçirilib.
“Əl-Məyadin” şəbəkə saytının xəbərinə görə, bu Amerika qəzetinin xəbərində oxuyuruq: “Çinin vasitəçiliyi nəticəsində İran və Səudiyyə Ərəbistanı arasında münasibətlərin canlanması Amerikanın mənafelərə ikiqat zərbə və böyük itkidir.”
“New York Times”ın hesabatında deyilir: “İran və Səudiyyə Ərəbistanı arasında diplomatik əlaqələrin bərpası barədə açıqlama Yaxın Şərqdə böyük siyasi nizamın bərpasına səbəb ola bilər.”
The New York Times bu yaxınlaşmanı “ABŞ üçün geosiyasi problemin simvolu və iki tarixi rəqib arasında danışıqların vasitəçisinə çevrilmiş Çin üçün qələbə” kimi qiymətləndirib.
Bu qəzet qeyd edib: “Cümə günü elan edilən razılaşmanın İsrail və ABŞ-ın Səudiyyə Ərəbistanının İranla qarşıdurma səylərində iştirakına nə kimi təsir edəcəyi indi aydın deyil.”
Məlumatda edilir: “İki regional güc arasında diplomatik münasibətlərin bərpası, ən azı, uzun müddətdir Yaxın Şərqi formalaşdıran Soyuq Müharibə buzunun qismən əriməsindən xəbər verir.”
Hesabat təsdiq edir ki, sazişlə bağlı xəbərlər, xüsusən də, Pekinin onun vasitəçiliyindəki rolu ABŞ-ın Vaşinqtondakı xarici siyasət idarəsini narahat edib.
Demokratiyaları Müdafiə Fondunun baş direktoru Mark Dabowitz deyib: Çinin vasitəçiliyi nəticəsində İran və Səudiyyə Ərəbistanı arasında münasibətlərin yenilənməsi Amerika maraqları üçün itkidir.
FDD sionist lobbisinin direktoru olan Dabowitz deyib: “Tehran-Riyad razılaşması göstərir ki, Səudiyyə Ərəbistanı Vaşinqtona etimad etmir və İran təcridini azaltmaq üçün ABŞ-dan Amerika müttəfiqlərini ala bilər.”
Həmçinin, bu razılaşma Çinin “Yaxın Şərqdə güc siyasətinin əsas dəstəkçisinə çevrildiyini” göstərir.
“New York Times” qəzetinin hesabatında belə nəticəyə gəlinir ki, münasibətlərdəki bu yaxınlaşma əsasən Yəmən, İraq, Suriya və Livana təsir edəcək.
Bunlar İran və Səudiyyə Ərəbistanı arasında regional siyasi yanaşmalarla bağlı böyük münaqişənin şahidi olan hallardır.
Ayətullah Seyid İbrahim Rəisinin fevral ayında Pekinə səfərindən sonra Ali Milli Təhlükəsizlik Şurasının katibi Əli Şəmxani bazar ertəsi (martın 5-i) Pekində prezidentin səfərinin razılaşmalarını izləmək məqsədi ilə intensiv danışıqlar aparıb. Nəhayət, İran və Səudiyyə Ərəbistanı arasındakı məsələləri həll etdi.
Bu danışıqların sonunda, dünən (10 mart 1401) Pekində Ali Rəhbərin nümayəndəsi və Ali Milli Təhlükəsizlik Şurasının katibi Əli Şamxani və Səudiyyə Ərəbistanının müşaviri və Nazirlər Şurasının üzvü və Milli Təhlükəsizlik müşaviri Musaid bin Məhəmməd Əl-Əyban və Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin Siyasi Bürosunun üzvü və Partiyanın Xarici Əlaqələr Mərkəzi Komitəsinin büro rəhbəri, Çin Xalq Respublikası Dövlət Şurasının üzvü “Van Yi” tərəfindən üçtərəfli bəyanat imzalandı.
Sözügedən bəyanatda deyilir: İran İslam Respublikası və Səudiyyə Ərəbistanı Krallığı 2021-2022-ci illərdə iki tərəf arasında danışıqlara rəhbərlik etdiyinə görə İraq Respublikası və Oman Sultanlığına və bu ölkədə keçirilən danışıqlara ev sahibliyi edib dəstəklədiyinə və onların nəticə əldə etməsinə çalışdığına görə Çinə Xalq Respublikası hökumətinə təşəkkür edib.
İslam və ərəb ölkələri, xüsusilə İraq, Misir, BƏƏ, İordaniya və Qətər İran və Səudiyyə Ərəbistanının yaxınlığını alqışlayıb və bu razılaşmanın regionda müsbət atmosferin yaradılmasına kömək etdiyini, sabitlik və təhlükəsizliyinə töhfə verdiyini vurğulayıblar.
Livanın Hizbullah hərəkatı və Yəmənin Ənsarullah hərəkatından tutmuş Fələstin müqavimət hərəkatlarına qədər müqavimət oxunun qrupları bu razılaşmanı alqışlayıb və regionun gələcəyi üçün səmərəli adlandırıblar.
