İsrail Qəzzada tükənib, Livanda ehtiyatlı davranır

İsrailin Hizbullahla yaşadığı gərginlik, HƏMAS ilə 9 aylıq münaqişədən sonra Qəzzada ordunun həddindən artıq tükənməsi və resurslarının azalması kimi faktorlar üzündən narahatlığa çevrilir.

Washington Post qəzetinin məlumatına görə, İsrail liderləri Livanla müharibə istəmədiklərini, lakin istənilən vəziyyətə hazır olduqlarını bildirirlər. 

Baş nazir Benyamin Netanyahu Livan sərhədinə son səfəri zamanı İsrailin böyük əməliyyata hazır olduğunu vurğulayıb. 

Müdafiə naziri Yoav Gallant hətta Livanın daş dövrünə qayıda biləcəyi barədə xəbərdarlıq edib. 

Washington Post qəzetinin yazdığına görə, İsraildə son illərin ən uzun müharibəsindən sonra əsgərlərə edilən təzyiq və azalan resurslarla bağlı narahatlıqlar artır.

Qəzza zolağında HƏMAS-a qarşı doqquz ay davam edən hücumlar müqaviməti məğlub etməyib və siyasi cəhətdən çətin vəziyyətdə olan Netanyahu hələ çıxış strategiyasını müəyyən etməyib. 

Ekspertlər xəbərdarlıq edirlər ki, İsrail Livanda daha böyük, daha yaxşı silahlanmış və daha peşəkar düşmənlə və daha da dərin hərbi bataqlıq təhlükəsi ilə üzləşəcək.

Oktyabrın 7-də HƏMAS üsyançılarının İsrailin cənubuna hücumundan sonra İsrail məcburi müharibə aparır. 

Bir neçə saat ərzində HƏMAS-ın müttəfiqi olan İranın dəstəklədiyi siyasi hərəkat və müqavimət təşkilatı Hizbullah döyüşçüləri Livandan İsrailin şimalına hücumlara başladılar. 

İranın dəstəklədiyi Hizbullahın bu hücumları hər keçən ay şiddətlənən və hər iki ölkəyə daha da dərinləşən tit-to-tat sərhəd münaqişəsinin başlanğıcı oldu.

Washington Post qəzetinin yazdığına görə, İsrail Qəzzada döyüşlərin daha az intensiv mərhələsinə keçdiyini və Qahirədə mümkün məhbus mübadiləsi razılaşması üçün danışıqları bərpa etdiyini bildirib. 

Bununla belə, Hizbullah Qəzza zolağında atəşkəs əldə olunmayana qədər nə silahı yerə qoymayacaq, nə də İsrail sərhədindən geri çəkilmək barədə düşünməyəcək.

Həm İsrail, həm də Hizbullah diplomatik həllə üstünlük verəcəklərini deyirlər; Lakin heç biri belə bir həllin tələb edəcəyi cür güzəştlərə getməyə hazır görünmür. 

Nəticədə, ölənlərin sayının artdığı, sərhədyanı şəhərlərin tərk edildiyi, meyvə ağaclarının və süd zavodlarının yararsız vəziyyətə düşdüyü və İsrailin köçkün əhalisinin hökuməti hərəkətə keçməsi üçün təzyiq etdiyi gərgin durğunluq yaranır.

İsrail hərbi liderləri aylardır Livana hücum planları hazırlayırdılar. 

Çərşənbə günü iki israilli mülki Hizbullahın raket hücumu nəticəsində həlak olub.

Keçmiş hərbi kabinet üzvü Benny Gantz deyib ki, o və başqalarından Netanyahudan mart ayında İsrailin Livana daxil olmasına icazə verməsini tələb ediblər. 

Gantz, Netanyahunun “tərəddüd etdiyini” və israilliləri yeni tədris ilinin başlanğıcı olan sentyabrın 1-dək şimaldakı evlərinə qaytarmaqdan imtina etdiyini söylədi.

“İsrail şimalda bu cür davam edən hadisələrin daha bir ilini itirə bilməz” dedi Gantz. 

“Hizbullahın bir hissəsi olduğu Livan infrastrukturu və hərbi hədəflər şəklində qiymətin ödənilməsinin vaxtıdır” dedi keçmiş hərbi kabinet üzvü. əlavə etdi. 

İvrit Universitetinin politoloqu Gayil Talshir deyib ki, bir vaxtlar müharibələrin qarşısını almaq bacarığı ilə öyünən Netanyahu “İsrail xalqının Təl-Əvivə minlərlə raket atılmasına hazır olmadığını bilirdi”.

Talşir, strategiya hazırlamaq əvəzinə, Baş nazirin vaxt qazanmaq üçün çətin qərarlardan qaçaraq özünü “təcrid etdiyini” və hərbi təcrübəsi olmayan sadiqlərlə əhatə olunduğunu söylədi.

Təhlilçilər deyirlər ki, Qantsın son gedişindən sonra döyüş kabinetini ləğv edən Netanyahu, ordunun diqqətini Livana yönəldə bilməsi üçün aylardır Qəzzada atəşkəs və girovlar haqqında razılaşma əldə etməyə çalışan Gallant da daxil olmaqla, ordudakı yüksək vəzifəli məmurlardan daha da uzaqlaşıb.

Qalant ötən bazar günü Meron dağındakı strateji hərbi baza da daxil olmaqla, onlarla raketin İsrailə düşməsi zamanı deyib: “Bu, gücümüzü Hizbullaha qarşı istifadə etmək üçün kritik günlərdir, hansı ki, o, yalnız gücə cavab verir.

Oktyabrın 8-dən sonra sərhədi müdafiə etmək üçün İsrailin şimalında qalan bir neçə israilli bu qədər uzun müddət qeyri-müəyyən vəziyyətdə qalacağını gözləmirdi.

Washington Post qeyd edib ki, Hizbullah HƏMAS-dan iki dəfə çox üsyançıya və idarə olunan raketlər də daxil olmaqla dörd dəfədən çox sursata malikdir. 

İsrailin hazırlıqsız olması ilə bağlı narahatlıqlar indi açıq şəkildə ifadə edilir.

İsrail İşçi Partiyasının lideri və İsrail ordusunun keçmiş baş qərargah rəisinin müavini Yair Qolan keçən ay İsrail radiosuna deyib ki, “ehtiyatlar və nizami ordu sistemi kökündən aşınıb”.

İsrail Milli Təhlükəsizlik Şurasının keçmiş rəsmisi, hazırda Milli Təhlükəsizlik Araşdırmaları İnstitutunda baş elmi işçi olan Yoel Quzanski “İsrail ordusu tükənib, texnikanın texniki xidmətə ehtiyacı var, sursat da tükənib” dedi.

Hərbi protokola uyğun olaraq adının açıqlanmasını istəməyən 25 yaşlı israilli ehtiyatda olan əsgər orduda “tükənmişlik” hissinin formalaşdığını bildirib.

Keçən ay İsrailin Hayfa şəhərindəki limanın pilotsuz uçuş aparatlarının görüntülərini dərc edən Hizbullah baş katibi Həsən Nəsrullah “qanunlar və məhdudiyyətlər olmadan” müharibə barədə xəbərdarlıq edib.