Livanın İsrailə qarşı zəif nöqtəsi: Cənubi Suriya
“Müqavimət bütün ssenarilərdə bunların nəticələri ilə üzləşməyə və/və ya bu kontekstdə yaranan fürsətlərdən istifadə etməyə hazırdır”.
Suriyadakı dəyişiklik İsrailin bölgədəki mövqeyini gücləndirib, Livan və Fələstinə qarşı təhdidləri artırıb. Suriyanın zəifləməsi Livan müqavimətinin strateji dərinliyini və təchizat xətlərini pozdu. “Əl-Əxbar” qəzetinin yazarı Əli Heydərin fikrincə, İsrail bu vəziyyəti Livana təcavüzünü artırmaq üçün bir fürsət kimi görür. Lakin Livan müqaviməti bütün çətinliklərə baxmayaraq güclü olaraq qalır və regiondakı dinamikaya hazırdır.
Suriyadakı dəyişiklik regional və Livan təsirləri və təhdidləri baxımından regional və Livan hadisəsi olub və olmaqda davam edir.
Bu vəziyyət Suriyanın düşmənlə münaqişə bərabərliyindəki mövqeyindən, Livanla müqayisədə coğrafi və demoqrafik üstünlüklərindən və imkanlarından irəli gəlir.
Suriyanın oynadığı rolun konturlarını Suriyadakı vəziyyətin və rejimin üstünlüklərinin düşmənin Livanla bağlı strategiyasına birbaşa təsirini açıq şəkildə göstərən tarixi sübutlar vasitəsilə görmək olar.
Bu rol Kemp Devid Sazişləri və 1982-ci il sionist işğalından sonra daha da artdı və Qəzzaya dəstək müharibəsinə və son müharibəyə səbəb oldu. Çünki Suriya Livandakı müqavimət üçün strateji dərinlik və açıq təchizat xətti yaradırdı.
Bir anlıq İsrailin Suriya dövlətinin imkanlarını məhv etməsi Suriyada baş verən bir hadisə kimi görünə bilər.
Lakin onun fəsadları və təhlükələri Livana və regiona da təsir edir. Düşmən əvvəlki rejimin devrilməsindən, yeni siyasi və təhlükəsizlik reallığının yaranmasından sonra bu varianta üz tutdu.
Bu yeni reallıq düşmənə tam miqyaslı müharibəyə başlamaqla əldə edə biləcəyini əldə etməyə imkan verdi.
Başqa sözlə, Suriyanın münaqişə tənliyində regional güc kimi neytrallaşdırılması və zəiflədilməsi onun İsrail üçün gücünü, Livan, Fələstin və region üçün təhlükələrini artırmaq deməkdir.
İsrailin Suriyadakı dəyişmə ölçüsünün digər elementi müqavimətin strateji dərinlikdən və əsas silah tranzitindən məhrum olmasıdır.
Bu, müqavimətə onilliklər ərzində İsrailin təhdidləri və hücumları ilə üzləşməyə imkan verib.
Bu vəziyyət də düşmən varlığının (İsrail) qiymətləndirilməsi və qərar vermə mexanizmlərində mühüm məlumatlar olaraq masada qalmaqdadır və hücum edənin seçimlərinin formalaşmasında təsirli olur.
Hazırkı mərhələdə Suriyadakı yeni vəziyyət düşmənin Livandakı müqavimətə qarşı mərclərini artırmasına kömək edir, çünki düşmən bunu müəyyən dərəcədə təhlükəsizlik hiss edərək hücumlarda daha da irəli getmək fürsəti kimi görür.
Düşmənin əvvəlki Suriya rejiminin süqutundan əvvəl başladığı müharibə, əsasən, müharibə zamanı anlaşıldığı kimi, Hizbullahı təhlükəsizlik və hərbi kozırları ilə məğlub edə biləcəyi qiymətləndirməsindən irəli gəlirdi.
Yaranan təhlükələr yuxarıda sadalananlarla məhdudlaşmır. İsrailin Suriyanın cənubunda genişlənməsi və bufer zonası tətbiq etməsi Livanı da əhatə edir.
Praktiki baxımdan Suriya sərhədinin bir hissəsi tarixən bu xüsusiyyəti ilə seçilən Livan üçün zəif nöqtəyə çevrilir.
Bu, hətta Suriya sərhədinin Livan və müqavimət üçün birbaşa təhlükəyə çevrilməsi ehtimalı xaricində də belədir.
Lakin bütün bu dəyişikliklər Livanda müqavimətin tabeçilik və süquta qarşı davamlı bir cəmiyyətə çevrilməsindən sonra baş verdi ki, bu, onun keçdiyi bütün döngələrdə sübuta yetirilmişdir.
Müqavimət; İsrail güc, təcrübə və imkanlar yaratmaqda böyük addımlar atdıqdan sonra onu məhv etməyə çalışdı və qismən nəticələr əldə etdi.
Lakin müqavimət Livanın müdafiəsi strategiyasında əsas qüvvə olaraq qaldı və heç bir xarici təhlükə bunu nəzərə almadan hərəkət edə bilməzdi.
Son illərin və onilliklərin təcrübəsinin sübut etdiyi kimi, region bu və ya digər tendensiyanı gücləndirən dəyişikliklərə səbəb ola biləcək dinamika ilə doludur.
Bütün ssenarilərdə Müqavimət bunların nəticəsində yaranan fəsadlarla üzləşməyə və/yaxud bu kontekstdə yaranan imkanlardan yararlanmağa hazırdır.
Tərcümə: YDH
