Suriyanın cənubu üçün kritik Türkiyə-İsrail razılaşması
Türkiyə ilə İsrailin Suriyanın cənubunda hərbsizləşdirilmiş zonanın yaradılması ilə bağlı razılığa gəldiyi bildirilib. Razılaşma tərəflərin Suriyadakı hərbi fəaliyyətlərində birbaşa təmasın qarşısını almaq məqsədi daşıyır.
Türkiyə ilə İsrail arasında Suriyanın cənubunda silahsızlaşdırılmış bölgənin yaradılması ilə bağlı razılaşma əldə edildiyi iddia edilib.
İsrailli mənbə “İsrail Hayom”a bildirib ki, tərəflər arasında hərbi təmasların qarşısını almaq məqsədi daşıyan razılaşma əldə olunub.
Xəbərdə Türkiyənin İsrailin Suriyanın cənubunda təhlükəsizlik zonası yaradılması tələbinə qarşı çıxmadığı bildirilib. Türkiyənin Suriyanın mərkəzi bölgələrinə qarşı hərbi təsirini artırmağa çalışdığı da bildirilib.
Bu iddialar Ankara ilə Təl-Əviv arasında təhlükəsizlik danışıqlarının Azərbaycanın paytaxtı Bakıda davam edəcəyi gözlənildiyi bir vaxtda ortaya çıxıb.
Suriyadakı Heyət Təhrir əş-Şam (HTŞ) rejiminin nümayəndə heyətinin daha əvvəl İsrail nümayəndə heyəti ilə birbaşa danışıqlar apardığı da məlumdur.
Razılaşma xəbəri Suriyanın yeni administrasiyasının 1965-ci ildə Suriyada edam edilən bədnam İsrail agenti Eli Kohenə aid 2500-ə yaxın sənəd və şəxsi əşyaları İsrailə qaytardığı bir vaxta təsadüf edir.
Reuters-in məlumatına görə , Suriya mənbələri geri dönüşü iki tərəf arasında münasibətləri normallaşdırmaq məqsədinin bir hissəsi kimi “xoşməramlı jest” kimi şərh ediblər.
Son aylarda Suriya faylı üzərində ciddi təsirə malik olan Türkiyə ABŞ prezidenti Donald Trampla yaxın münasibətlərindən yaxşı istifadə edib.
Tramp Türkiyənin Suriya üzərində nəzarətini dəstəklədiyini bildirib və İsrailin baş naziri Binyamin Netanyahudan Ərdoğanla siyasi razılığa gəlməsini istəyib.
Bildirilir ki, ABŞ administrasiyası HTŞ rejiminin lideri Əbu Məhəmməd əl-Colani (Əhməd əl-Şara) ilə İsrail arasında normallaşma sazişinin imzalanmasına zəmin yaratmağa çalışır.
ABŞ-ın Ankaranın Suriya dosyesinə təsirini etiraf etməsi ilə Antalyada ABŞ dövlət katibi Marko Rubio, onun türkiyəli həmkarı Hakan Fidan və HTŞ rejimindən olan həmkarı Əsəd Əl-Şabaninin iştirakı ilə üçtərəfli xarici işlər nazirlərinin görüşü keçirilib.
Bu görüş Trampın Suriyaya qarşı sanksiyaları ləğv etmək qərarından bir gün sonra ABŞ-ın Suriyaya açılma yol xəritəsini müəyyən etmək məqsədi ilə keçirilib.
ABŞ-ın Ankara səfiri Tomas Barakı Suriya üzrə xüsusi elçi təyin edəcəyi də bildirilib.
Barak Trampa yaxınlığı ilə tanınır. ABŞ-ın Dəməşq səfirliyi təhlükəsizlik baxımından Türkiyədən hələ də fəaliyyət göstərir.
Bildirilir ki, bu gün keçirilməsi gözlənilən təhlükəsizlik toplantısı Türkiyənin Suriyanın mərkəzinə hərbi genişlənməsinə imkan verəcək aydın razılaşmalar verə bilər.
Belə olan halda İsrail Bəşər Əsəd hökumətinin devrilməsindən sonra zəbt etdiyi Şeyx dağı zirvəsi və Dəra ətrafındakı strateji təpələr də daxil olmaqla nəzarət etdiyi əraziləri əlində saxlayacaq.
Təl-Əviv dekabrın 8-dən etibarən bu ərazilər üzərində nəzarəti möhkəmləndirməyə çalışır və öz nəzarəti altında olan ərazilərin yaxınlığında silahsızlaşdırılmış zona yaratmağı hədəfləyir.
BƏƏ və İsrail mediasında yayılan sızmalara görə, HTŞ rejimi İsraillə normallaşmaya can atdığı üçün bu məsələlərə toxunmayıb.
İki tərəf arasında danışıqların Əbu-Dabi və Təl-Əvivdə də aparıldığı bildirilib.
