Netanyahunun sızdırılmış səs yazısı yayılıb
Sızdırılan səs yazısında İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahu zamana ehtiyac olduğunu bildirərək, “Biz bunu edə bilərik, mən də edəcəm” deyib.
İsraildə hakim koalisiyaya daxil olan dini partiyaların Haredi (ultra-pravoslav yəhudi) kişilərini hərbi xidmətdən azad edən qanunun qəbul edilməməsi səbəbindən Knessetin buraxılmasını və mövcud hökumətin devrilməsini tələb etdiyi bir vaxtda baş nazir Binyamin Netanyahunun Harilərlə gizli görüşünün sızdırılmış səs yazısı yayılıb.
Kanal 13 tərəfindən yayımlanan qeyddə Netanyahunun Haredi ravvininə Haredi kişilərinin hərbi xidmətdən azad edilməsini müdafiə edəcəyinə dair vədləri var.
Səs yazısında həmçinin etiraf olunur ki, keçmiş müdafiə naziri Yoav Qalan və Baş Qərargah rəisi Herzi Halevi bu qanuna qarşı olduqları üçün tutduqları vəzifələrdən azad ediliblər.
Sözügedən görüş mart ayında Netanyahu ilə Litva Haredi hərəkatının lideri ravvin Moşe Hillel Hirş arasında Knessetin büdcə ilə bağlı səsverməyə başlamazdan bir müddət əvvəl baş tutub.
Həmin vaxt Haredi partiyaları hökuməti büdcənin əleyhinə səs verməklə hədələyirdi.
Sızdırılan səs yazısında Netanyahu hərbi azadetmə qanununun “düzgün və etirazsız bir şəkildə” qəbul edilməsi üçün vaxt lazım olduğunu deyib və əlavə edib: “Biz bunu edə bilərik və mən də edəcəm”.
Netanyahu qanun layihəsinə qarşı çıxan Galant və Halevi-ni müharibənin qızğın vaxtında həyata keçirmək istədiyi üçün işdən çıxardığını da açıq şəkildə bildirdi:
“Böyük maneələr var idi və biz onları aradan qaldırdıq. Müdafiə naziri və Baş Qərargah rəisi buna qarşı olanda irəli getmək olmaz. İndi biz irəli gedə bilərik”.
Bu hadisələr, dini partiyaların Haredi kişilərini hərbi xidmətdən azad edən qanun layihəsinin qəbul edilməməsi səbəbindən hökumətin geri çəkilməsini və Knessetin buraxılmasını tələb etməyə davam etdiyi kritik bir vaxta təsadüf edir.
Çərşənbə günü, hesabatlarda ultra-pravoslav ravvinlərin qanunun qəbul edilməməsi səbəbindən Netanyahu hökumətinin geri çəkilməsini əmr etdiyi bildirildi, bir ravvin də Haredi partiyalarından Knessetin buraxılmasına dəstək vermələrini istədi.
İsrail Dövlət Yayım Korporasiyası hərbi qanun böhranı ilə bağlı münaqişənin hökumətin gələcəyi üçün “taleyin sınağı” olduğunu bildirib və ravvinlərin qərarlarının ölkənin siyasi prosesinə dərindən təsir edəcəyini vurğulayıb.
İsrail əhalisinin təxminən 13 faizini təşkil edən Haredi icması Ali Məhkəmənin 25 iyun 2024-cü il tarixli qərarından sonra hərbi xidmətə çağırış əleyhinə etirazlarını davam etdirir.
Məhkəmə Haredi kişiləri üçün hərbi xidməti məcburi etdi və xidmətdən imtina edən tələbələri qeydiyyatdan keçirən dini qurumlara maliyyə yardımını qadağan etdi.
Haredimlərə onilliklərdir ki, dini təhsil müəssisələrində oxuduqları və beləliklə, 18 yaşından hərbi xidmətdən yayına bildikləri üçün hərbi xidməti təxirə salmaq hüququ verilib və bu gün azadolma yaşı 26-ya yüksəlib.
Müxalifət partiyaları Netanyahunu koalisiya Şas və Birləşmiş Tövrat Yəhudilik partiyalarının tələblərinə cavab olaraq azad etmə qanununu qəbul etməyə çalışaraq hökumətinin sabitliyini təmin etməyə və onun dağılmasının qarşısını almağa çalışmaqda ittiham edirlər.
İsrail mətbuatında əksini tapan məlumata görə, Şas partiyası Birləşmiş Tövrat Yəhudilik ittifaqına qoşularaq, hərbi böhran səbəbilə Knesseti dağıtmaq və Netanyahu hökumətini devirmək üçün səylərini gücləndirib.
