İranın NPT-dən çıxmaq təhdidi sadəcə boş bir iddia deyil – Diplomatiya üçün məhdud imkan qalıb

Modern Diplomacy analitik saytı “ABŞ və İsrailin hücumları Nüvə Silahlarının Yayılmaması Müqaviləsini (NPT) necə məhv edə bilər və Nüvə Böhranına səbəb ola bilər” başlıqlı hesabatında yazıb: İsrail on iki gün ardıcıl olaraq İranın nüvə və hərbi obyektlərinə ağır hava zərbələri endirib.

Məqalənin davamı belədir: İyunun 22-də ABŞ də hücuma qoşularaq İranın İsfahan, Natanz və Fordodakı üç əsas nüvə obyektini hədəfə alıb. İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahunun “ekzistensial təhlükənin” qarşısını almaq üçün həyata keçirildiyini iddia etdiyi hərbi təcavüz yüzlərlə insanın ölümünə və yaralanmasına səbəb olub və İranın nüvə infrastrukturuna ciddi ziyan vurub. Fiziki dağıntıdan başqa, bu koordinasiyalı hücum İranın Nüvə Silahlarının Yayılmaması Müqaviləsi (NPT) üzrə öhdəliklərinin iflası və nəticədə qlobal yayılmama rejiminin dağılması kimi daha ciddi nəticələrə səbəb ola bilər.

İran parlamentariləri qəzəblərini və məyusluqlarını gizlətmirlər. İran parlamentinin xarici siyasət komitəsinin rəhbəri Abbas Qolru NPT-nin ölkənin ali maraqlarını təhdid edən “fövqəladə hadisələr” baş verərsə, dövlətin müqavilədən çıxmasına imkan verən 10-cu maddəsinə istinad edib.

İranın xarici işlər naziri Abbas Əraqçi də xəbərdarlıq edib ki, İranın suverenliyini və təhlükəsizliyini müdafiə etmək üçün bütün variantlar masadadır. ABŞ və İsrailin Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyinin (BAEA) nəzarəti altında nüvə obyektlərini açıq şəkildə hədəfə aldığını və agentliyin İranın nüvə silahı hazırladığına dair heç bir sübut təqdim etmədiyini nəzərə alsaq, İranın NPT-dən çıxmaq təhdid artıq boş bir iddia deyil. Bu, nüvə diplomatiyasında dönüş nöqtəsidir.