İran niyə gecələr raket atır?
Təsadüfi deyil ki, İranın raket buraxılışları çox vaxt gecə baş verir; bu, görünməzlik və təəccüb yaratmaq, eləcə də düşmənə psixoloji təzyiq göstərmək məqsədi daşıyan şüurlu seçim kimi görünür.
İsrailin “Jerusalem Post” qəzeti yazıb ki, İranın gecə hücumları texniki zərurət və psixoloji təsiri birləşdirən, sürpriz elementi daşıyan düşünülmüş hərbi strategiyadır.
“Jerusalem Post” qəzetinin yazdığına görə , İranın gecə vaxtı İsrailə raket zərbələri endirməsinə üstünlük verməsi təkcə görünməzlik üstünlüyünə əsaslanmır, həm də texniki tələblər, əməliyyat şəraiti və psixoloji təsirlərlə formalaşan çoxqatlı hərbi doktrinanın bir hissəsidir.
Gecənin səhər saatlarında işğal olunmuş ərazilərdəki şəhərlərdə sirenlərin səsləndiyini və hava hücumundan müdafiə vasitələrinin işə salındığını görən son hücumlar İranın raket strategiyasında aydın bir nümunə ortaya çıxır: qaranlıq.
Maye və bərk yanacaq sistemlərinin rolu
Raketlər həm yanacaq, həm də oksidləşdirici daşımalıdır, çünki yüksək hündürlükdə atmosfer oksigeni yoxdur. Bu səbəbdən onlar iki növə bölünür: maye və bərk yanacaq sistemləri.
İranın “Şahab” kimi uzaqmənzilli raketləri maye yanacaqla işləyir və gecə həyata keçirilməzdən əvvəl riskli, sabit yanacaq doldurulmasını tələb edir.
“Fatih-110” və “Zülfikar” kimi bərk yanacaqla işləyən raketlər əvvəlcədən yüklənmiş, mobil və sürətlə işə salına bilən sistemlərdir, lakin atəş açıldıqdan sonra onları dayandırmaq mümkün deyil. Bu fərqlər İranın raket doktrinasını formalaşdırır.
Gecə əməliyyatlarının doktrinal mənası
Raket sistemlərinin öz oksidləşdiricilərini daşıması tələbi də İranın niyə tez-tez gecə əməliyyatlarına əl atdığını texniki cəhətdən izah edir.
Ballistik raketlərin işlədiyi yüksəkliklərdə atmosfer oksigeni olmadığından, davamlı atışları təmin etmək üçün bütün yanma materialları buraxılış zamanı hazır vəziyyətdə saxlanılır.
İranın gecə buraxılışlarına güvənməsi təsadüfi deyil; texniki tələblər, taktiki üstünlüklər və psixoloji müharibə elementlərinin kombinasiyası ilə formalaşan sistemli seçimdir.
İran maye və bərk yanacaqla işləyən raket sistemləri, mobil platformalar və gecənin təbii örtüyündən istifadə edərək sağ qalma, qəfil təsir və psixoloji təzyiqə üstünlük verən struktur qurur.
Nəticə etibarı ilə, indiki münaqişə şəraitində, raketin buraxılışı onun hansı tip raket olduğu qədər həlledici oldu.
