İsrail Hizbullahın kiber cavab tədbirləri qarşısında acizdir

İsrail və Hizbullah arasında artan gərginlik sionist rejimin ekspert icmasında kibertəhlükəsizlik təhdidlərini gündəmə gətirib.

Ötən həftə Livanın bazar və küçələrində baş verən partlayışlar tamaşaçıları dəhşətə gətirib.

Bir çox insanlar düşmənlərin hücumlarında nə qədər uzağa gedə biləcəyini və internetə qoşulan cihazlardan asılılıqları artdıqca müasir cəmiyyətlərin nə dərəcədə həssas hala düşdüyünü sual etməyə başlayıb.

İsrail ötən həftə peycerlərə və telsizlərə edilən hücumlara görə məsuliyyəti üzərinə götürməsə də, onların arxasında olduğu güman edilir. Bu hücumlarda onlarla insan həyatını itirib, minlərlə insan yaralanıb. Hizbullahın baş katibi Seyid Həsən Nəsrullah bu hücumların qisasını alacaqlarını açıqlayıb.

Hizbullah həftə sonu İsrailin şimalına intensiv raket hücumları ilə cavab verib. Məlumdur ki, müqavimət kiber cavab tədbirləri həyata keçirmək qabiliyyətinə malikdir.

İsrailin kibertəhlükəsizlik konsaltinq firması Auren-in idarəedici partnyoru Osher Assor Yedioth Ahronoth qəzetinə deyib : “Heç bir ölkə belə bir hadisədən sığortalanmayıb”. Bununla belə, İsrail tədarük zəncirlərini yaxından izləyir və cihazlar ölkəyə daxil olmamışdan əvvəl hərtərəfli yoxlanılır”.

İsrail Standartları İnstitutu ölkəyə daxil olan demək olar ki, hər bir məhsul və xidməti yoxlayaraq bu prosesdə mühüm rol oynayır. Assor, “İsrail tədarük zəncirinin müxtəlif mərhələlərində hücumlara məruz qala bilər. “Amma məhsullar ölkəyə daxil olmamışdan xeyli əvvəl sınaqdan keçirilir.

Peycer hücumunun təfərrüatları həftə sonu ortaya çıxdı. KİV-in məlumatına görə, peycerlər ön şirkət tərəfindən istehsal edilib və içərisində kiçik, aşkar edilməyən partlayıcılar olub.

Begin-Sadat Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin baş elmi işçisi və İsrail Milli Kiber Direktorluğunun keçmiş baş məsləhətçisi, təqaüdçü podpolkovnik Dr. D. Eyal Pinko şe, “Kiber müharibədə hər bir tərəfin insan sayı və ya hücum silahları çox əhəmiyyət kəsb etmir. Əsas odur ki, istənilən anda müvafiq alət, məlumat və ya giriş əldə etməkdir. “Kiber müharibədə güc amorfdur və daim dəyişir.

Müharibənin başlaması ilə oktyabr ayından etibarən kiber insidentlərin kəskin artması müşahidə olunur.

Milli Kiber Direktorluğun 2023-cü il hesabatına görə, kiberhücumlar məlumat sızması və təsir kampaniyalarından pozulma və ziyana səbəb olan hücumlara keçib. Hesabata görə, müharibənin əvvəlindən 2023-cü ilin sonuna qədər 800 “əhəmiyyətli hadisə” müəyyən edilib.

Assor kiberhücumlara qarşı zəifliyi izah etmək üçün dedi: “İçəri girmək üçün sadəcə divarda bir çat lazımdır. İsrail kiber super gücdür və biz hələ də böyük bir hücum görməmişik. “Dövlətin çoxlu aktivləri var və hər bir aktivin pozulma potensialı var” dedi.

Hizbullahın İsrailə qarşı genişmiqyaslı kiberhücum edə biləcəyinə diqqət çəkən Assor, “Kiberhücumlar biz onları hiss etməmişdən çox əvvəl baş verir. Hizbullah yaxın günlərdə belə bir hücuma cəhd etsə, təəccüblənmərəm. Hizbullah İranın etibarlı nümayəndəsidir və İranın belə imkanları var. “Son günlər belə cəhdlərin şahidi olduq.

Eyni zamanda Assor “Bu sistemlərə (telefon və kompüterlər) hücum etmək çətin, lakin mümkün deyil. “Bu, pul, vaxt və bacarıqlardan asılıdır” dedi.