İsraildə Hərbi Xidmət Böhranı: Haredilər Hökumətdən Çəkilməyi Tələb Edir!

Sizinyol xarici KİV-ə istinadən xəbər verir:

İsraildə koalisiya ortağı olan Ultra Ortodoks Yəhudi (Haredi) Birləşmiş Tövrat Yəhudiliyi Partiyasının dini liderləri, “hərbi xidmət qanunu” səbəbindən partiya lideri və İskan naziri Yitzhak Goldknopf-a hökumətdən çəkilməyi əmr ediblər.

Haredi partiyaları uzun müddətdir ki, Tövrat təhsili alan gənclərin məcburi hərbi xidmətdən azad olunmasını tələb edirlər. İsrail Yüksək Məhkəməsi 25 iyun 2024-cü ildə verdiyi qərarla Haredi kişilərin hərbi xidmətdən azad edilməsinin hüquqi əsasının olmadığını elan edib. Bu qərar, Haredi partiyalarının hökumətə təzyiqini artırıb.

Koalisiya ortağı olan Haredi partiyaları, bu tələbin yerinə yetirilməməsi səbəbindən bir aydır parlament səsvermələrini boykot edirlər. Bu vəziyyət Baş nazir Binyamin Netanyahunun hökumətinin qərar qəbul etmə prosesini ciddi şəkildə çətinləşdirib. İsrail mətbuatı hökumətin yaşadığı böhranı “erkən seçki ehtimalı hər zamankindən daha yaxın” kimi qiymətləndirir.

Haredi liderlərindən Moshe Gafni, “Məcburi hərbi xidmət problemi həll olunmazsa, addımlarımızı sərtləşdirəcəyik” açıqlamasını verib. Bu açıqlamadan sonra gecə saatlarında tərəflər arasında aparılan danışıqlar nəticəsiz qalıb. Haredi dini rəhbərləri artıq hökumətdə qalmağa ehtiyac görmədiklərini bildirərək Netanyahunun görüş tələbini rədd ediblər.

Bu hadisələr fonunda müxalifət partiyaları da hərəkətə keçib. Yair Lapid liderliyindəki “Gələcək Var” Partiyası, Avigdor Libermanın “İsrail Evimiz” Partiyası və Yair Golanın liderliyindəki İşçi Partiyası gələn həftə İsrail Parlamentinin (Knesset) buraxılması üçün qanun layihəsi təqdim edəcəklərini açıqlayıblar.

İsraildə 18 yaşını keçən hər kəs üçün məcburi hərbi xidmət mövcuddur. Lakin Haredi icması dini səbəblərə görə bu öhdəliyə qarşı çıxır. Ölkə əhalisinin təxminən 13%-ni təşkil edən Haredilər, həyatlarını Tövrat təhsilinə həsr etdiklərini və hərbi xidmətin inanclarına zidd olduğunu iddia edirlər. Bununla belə, 7 oktyabr 2023-cü ildən etibarən artan təhlükəsizlik təhdidləri və Qəzzəyə yönəlik hücumlar nəticəsində hərbi ehtiyacın artması bu imtiyazı yenidən müzakirəyə çıxarıb.

İsrail ordusu hazırda 7 mini döyüş bölgələrində xidmət edəcək şəkildə 12 min yeni əsgərə ehtiyac duyur. Bu kontekstdə, Haredi partiyalarının hökumətdən çəkilməsi koalisiyanın parlamentdəki çoxluğunu ciddi şəkildə sarsıda bilər.

Şas Partiyası isə hələlik rəsmi mövqeyini açıqlamaqdan çəkinir.