İsraildə sağçılar “dərin dövlət”ə qarşı mübarizəyə çağırır

İsrailin baş naziri Netanyahunun 7 oktyabr 2023-cü ildə Əl-Əqsa daşqını əməliyyatı zamanı kəşfiyyat uğursuzluğuna görə Şin Bet sədri Ronen Barı vəzifəsindən azad etmək niyyətini açıqlaması İsraildə siyasi müzakirələrə səbəb olub.

7 oktyabr 2023-cü ildə baş verən Əl-Əqsa daşqını əməliyyatında kəşfiyyatın uğursuzluğu səbəbiylə İsrailin Baş naziri Binyamin Netanyahu ilə təhlükəsizlik qurumları arasında gərginlik artır.

Netanyahu dünən bəyan edib ki, o, daxili kəşfiyyat agentliyi Şin Betin rəhbəri Ronen Barı vəzifəsindən azad etmək niyyətini hökumətə təqdim edəcək.

Netanyahu israillilərə videomüraciətində “Məndə (ona) inamsızlıq hissi var” dedi və əlavə etdi ki, baş nazir Şin Bet rəhbərinə tam etibar etməlidir.

İsrailin “yeddi cəbhədə ekzistensial müharibə” apardığını iddia edən Netanyahu bu addımın “təşkilatın yenidən qurulması, müharibənin bütün məqsədlərinə çatması və gələcək fəlakətlərin qarşısının alınması” üçün zəruri olduğunu müdafiə edib.

Bu bəyanat Şin Betin 4 iyun 2023-cü il oktyabrın 7-də baş vermiş hadisələrlə bağlı araşdırma nəticələrini dərc etdikdən sonra hökuməti və baş naziri Əl-Əqsa daşqını əməliyyatına səbəb olmaqda və bununla məşğul olmamaqda ittiham etdikdən sonra verilib.

Şin Bet etiraf edib ki, “hücum barədə xəbərdarlıq edə bilməyib”.

Bu, Netanyahu və Şin Bet rəhbərləri arasında gərginliyi daha da artırıb. Netanyahu “Şin Bet”in keçmiş rəhbəri Nadav Arqamanı “mafiya üslubunda” şantaj etməkdə ittiham edərək polisə şikayət edib.

Arqaman mətbuata verdiyi müsahibədə Netanyahu Barı işdən çıxaracağı təqdirdə qalmaqalları ifşa edəcəyi ilə hədələmişdi.

“Netanyahu və hökuməti çox yaxşı başa düşür ki, Barı, xüsusən də şəxsən Netanyahunu istefaya göndərməyin qanunsuz olduğunu. Hökumət başçısı Roneni işdən çıxarsa, bu, maraqların toqquşması və məhkəmə qarşısında dayanmayacaq açıq qanun pozuntusu olacaq. O zaman şəxsən mən susmayacağam və onunla ikitərəfli görüşlərimdə bəzi şeyləri və qalmaqalları açıqlamağa məcbur olacağam.”

Netanyahunun hücumları təkcə Arqamanla məhdudlaşmayıb, o, Barı da hədəf alıb.

Netanyahu Bar-ı oktyabrın 7-də baş vermiş “fəlakətli uğursuzluqdan” sonra onu vəzifədən uzaqlaşdırmaq və Şin Betin yenidən strukturlaşdırılmasına mane olmaq məqsədi daşıyan sistematik şantaj və təzyiq kampaniyasında iştirak etməkdə ittiham edib.

“Mən mafioz tipli cinayət təhdidlərindən çəkinməyəcəyəm və İsrail vətəndaşlarının təhlükəsizliyini təmin etmək üçün lazım olan hər şeyi edəcəyəm”, – Netanyahu bildirib.

Netanyahunun Barı istefaya göndərməsi İsrail ictimaiyyətində müxtəlif reaksiyalara səbəb olub.

Baş prokuror Gali Baharav Miara, Netanyahu Barı işdən çıxarmazdan əvvəl onunla məsləhətləşməli olduğunu söylədi: “Bu işdən çıxarılmalar qanunsuzdur” dedi və Netanyahudan Vəkillər Kollegiyasını istefaya göndərmə qərarını həyata keçirməzdən əvvəl xəbərdar etməsini istədi.

Netanyahu və onun sağçı nazirləri də Miaranı hakimiyyətdən uzaqlaşdırmağa çalışırlar.

Keçmiş milli təhlükəsizlik naziri Itamar Ben-Gvir, Baharav Miaranın Şin Bet rəhbərini işdən çıxarmaqdan imtina etməsinə cavab olaraq, “Dərin dövlətin hökmranlığına son qoymağın vaxtıdır və hüquq müşaviri də uzaqlaşdırılmalıdır” dedi.

Ben-Qvir Netanyahunun bu addımını alqışlayıb və deyib: “Mən bunu çoxdan tələb edirəm, dərin dövləti necə aradan qaldıracağımızı Trampdan öyrənməliyik”.

“Şin Bet rəhbərinin dəyişdirilməsi zəruri addımdır və o, məsuliyyəti öz üzərinə götürüb bir ildən çox əvvəl istefa versəydi, daha yaxşı olardı”, – maliyyə naziri Bezalel Smotriç deyib.

Müxalifət lideri Yair Lapid deyib: “Şin Betin rəhbərinin işdən çıxarılması qərarının vaxtı təsadüf deyil, bu, baş nazirin müharibə zamanı Qətərə verdiyi tövsiyə ilə bağlı (Qatar Gate) işindən irəli gəlir”.

Bundan əlavə, Lapid, “Qərar məsuliyyətsizdir və Netanyahunun ciddi məsuliyyətsizliyini və əsəblərini itirdiyini göstərir. Oktyabrın 7-də baş verən fəlakətə görə məsuliyyətdən uzaqlaşmaq üçün Barı günahlandırmaq ona heç bir fayda verməyəcək” ifadəsini işlədib və müxalifətin qərardan şikayət edəcəyini və “onu ləğv etmək üçün hər cür cəhd edəcəyini” bildirib.

Keçmiş müdafiə naziri və Dövlət Düşərgəsi Partiyasının lideri Benny Gantz Netanyahunun qərarını “dövlətin təhlükəsizliyinə ağır zərbə” kimi qiymətləndirib və bunun İsrail cəmiyyətini siyasi və şəxsi səbəblərdən parçalamaqla təhdid etdiyini bildirib.

Evimiz İsrail Partiyasının lideri Aviqdor Liberman, “Hertzi Halevi oyundan çıxdı, Bar yolda, növbə 7 oktyabr hökumətinin başçısıdır, piramidanın başındadır” dedi.

Netanyahunun bəyanatından bir neçə saat sonra israillilər Təl-Əvivdə Azrieli kəsişməsini bağlayaraq bu addıma etiraz ediblər.

Nümayişlərə çağırışlar Çərşənbə günü Şin Bet rəhbəri üçün impiçment dinləməsi ilə üst-üstə düşdü.