İsrailin borcu rekord həddə çatıb
Qəzzadakı soyqırım müharibəsinin xərclərinə görə İsrailin dövlət borcunun 2024-cü ildə 202 milyard şekel artaraq 1,33 trilyon şekelə çatacağı gözlənilir.
İsrailin “Globes” iqtisadi qəzetində yer alan xəbərə görə, 2024-cü il boyu davam edən müharibənin maliyyə ehtiyacları səbəbindən İsrailin milli borcunda “kəskin artım” baş verib.
İsrail Maliyyə Nazirliyinin Hesablar Baş İdarəsinin bu gün dərc etdiyi illik borc hesabatına görə, İsrailin milli borcu 2024-cü ildə 202 milyard şekel artaraq 1,33 trilyon şekelə çatacaq.
Qəzet bildirib ki, dövlət borcunun bu 17,9% artması, əsasən, 2024-cü ilə qədər aparılacaq soyqırım müharibəsinin maliyyələşdirilməsi ilə bağlıdır.
Globes-a görə, Hesabların Baş Meneceri Yali Rothenberg, 2023-cü ildəki 160 milyard NIS borcla müqayisədə, 2024-cü ildə 278 milyard NIS borclanma “külli miqdarda” müəyyən etdi.
Bu geniş borclanma və ÜDM-in cəmi 1%-lik aşağı artımı nəticəsində borcun ÜDM-ə nisbəti də əhəmiyyətli dərəcədə artaraq 2023-cü ilin sonundakı 61,5%-dən 2024-cü ilin sonunda 6,4 faiz bəndi artaraq 67,9%-ə çatıb.
Bazar günü Nazirlər Kabinetinin iclasında İsrail Bankının rəhbəri Amir Yaron borc səviyyələrinin azaldılmasının bazar inamını qorumaq üçün “həyati vacib” olduğunu söylədi.
Mərkəzi Bankın açıqlamasına görə, Yaron 2026-cı il üçün proqnozlaşdırılan büdcə kəsirinin aşağı düşməsinin borc/ÜDM nisbətinin azalmasına səbəb ola biləcəyini bildirsə də, “cari risklərin adi haldan daha yüksək olduğunu” qeyd edib.
Globes-a görə, mərkəzi bank 2027 və 2028-ci illər üçün 3,5% – 4,0% arasında büdcə kəsirini proqnozlaşdırır ki, bu da hökumətin proqnozlaşdırdığından “yüksək”dir.
“Əlavə düzəliş tədbirləri tələb oluna bilər və onların vaxtı geosiyasi və iqtisadi inkişaflardan asılı olacaq” deyən Yaron, hərbi əməliyyatların artmasının 2025-ci il büdcə kəsiri hədəfinin “aşılmasına” səbəb ola biləcəyi barədə xəbərdarlıq etdi.
Yaron, davam edən qeyri-müəyyənlik dövründə 2025-ci il büdcəsinin yenidən açılmasına və kəsir hədəfinin artırılmasına qarşı olduğunu bildirib.
Yaron, “əlavə tədbirlərə ehtiyac olarsa”, işləmək və ya təhsil almaq üçün stimulları zəiflədən xərclərin azaldılmasına, bəzi vergilərin artırılmasına və xüsusilə dolayı vergilərdə təhrifedici vergi güzəştlərinin aradan qaldırılmasına üstünlük verilməli olduğunu söylədi.
