Netanyahu hökuməti ilk dəfədir ki, yıxılma riski ilə üzləşib
İsraildə müxalifət Knessetin buraxılması ilə bağlı qanun layihəsini bu gün səsverməyə çıxarmaq qərarına gəlib. Ultra-pravoslav media orqanları ləğvetmə səsverməsi ilə bağlı manşetlər hazırlayıb. Müxalifət bütün qanun layihələrini geri götürüb və hökuməti devirməyə üstünlük verib.
İsrail siyasətində Likud və ultra-pravoslav partiyalar arasında artan böhran dünən axşam baş nazir Binyamin Netanyahu, Xarici Əlaqələr və Müharibə Komitəsinin sədri Yuli Edelşteyn və Şas lideri Aryeh Deri arasında keçirilən nəticəsiz görüşlə pik həddə çatıb.
Bu səhər müxalifət partiyaları Knessetin buraxılması ilə bağlı qanun layihəsini səsverməyə çıxaracaqlarını açıqlayıblar. Eyni zamanda, Haredi (ultra-pravoslav) nümayəndələri ilə koalisiya rəsmiləri arasında qanun layihəsinin hüquqi baxışdan azad edilib-edilməməsi ilə bağlı kritik görüş başladı.
Baş nazir Netanyahuya yaxın mənbələr bildiriblər ki, Degel Ha-Torah lideri Moşe Qafni və Şas lideri Deri ilə razılaşma əldə oluna bilsə də, Aqudat İsrail lideri Yitzhak Goldknopf ilə razılığa gəlmək daha çətin olacaq.
Ultra-pravoslav partiyaların bəzi nümayəndələri “Qanun bu gün qəbul edilməyəcək, amma biz prosesi dinləyirik” desələr də, Degel Ha-Torah qanadı açıqlamasında “Heç bir güzəşt yoxdur; ya yazılı qanun layihəsi, ya da ləğv üçün səsvermə” vurğuladı.
İsrail parlamenti tarixi səsverməyə doğru irəliləyir
Knesset Baş Assambleyası təxminən doqquz saat ərzində koalisiya qanunvericiliyini müzakirə edəcək. Günün maraqlı məqamlarından biri Argentina prezidenti Xavyer Millinin saat 19:00-da səfəri olacaq.
Yediot Ahronot qəzeti Millinin çıxışına görə qanunvericilik fəaliyyətinin müvəqqəti dayandırıla biləcəyini yazıb.
Səfərdən sonra baş nazir Netanyahu, müxalifət lideri Yair Lapid və Knessetin spikeri Amir Ohana da söz alacaqlar.
Bu çıxışlardan dərhal sonra müxalifətin buraxılması ilə bağlı qanun layihələri səsverməyə çıxarılacaq.
Koalisiyanın qanun layihəsini əngəlləmək cəhdlərinə baxmayaraq, bu gecə həlledici səsvermə gözlənilir.
Likud partiyası deputatlara bildirib ki, gün ərzində razılaşdırılmış geri çəkilmə aparılmayacaq.
Partiya mənbələri siyasi tarazlığın qorunması üçün “heç bir mərhələdə heç bir güzəştə gedməyəcəyi” mesajını təkrarlayıb.
Yəhudi Birliyi xitam qanununu dəstəkləyir; Şas səssizliyi qeyri-müəyyənlik yaradır
Bu səhər Ultra-Ortadoks Yəhudi Birliyinə daxil olan media qurumları ləğvetmə qanununa dəstək olduğunu vurğuladılar.
Meyr Poruşun ” Hamveser ” qəzeti birlik deputatlarının qanunu dəstəkləyəcəyini yazarkən, Goldknopf-un Gur Hasidic Hamoyda qəzeti “Tövrat alimlərinə edilən zərərdən böyük kədərlə Haredi heyəti Knessetin ləğvi üçün səs verəcək” başlığını daşıdı.
Degel HaTorahın rəsmi nəşri Yatet Niman da öz birinci səhifəsində koalisiyanın “son dəqiqə təşəbbüsləri” ilə prosesi dayandırmağa çalışdığını göstərən alt başlıq ilə ləğvin lehinə səs veriləcəyini açıqladı.
Maliyyə Komitəsində çıxış edən Yəhudi Liqasının deputatı Yitzhak Pindros, “Mən bildiyimə görə, heç bir dəyişiklik yoxdur, ləğv üçün səs veririk” dedi.
Dağılma prosesinin kritik aktorlarından biri olan Şas Partiyasının mövqeyi hələ də qeyri-müəyyən olaraq qalır.
Partiya son 24 saat ərzində heç bir açıqlama verməyib və ravvinlər şurasının iclası da təxirə salınıb.
Bu susqunluq həm koalisiya, həm də müxalifət üçün əsas müəmma yaradır.
Likud isə Yəməndəki hadisələr, Qəzza müharibəsi və ABŞ-İran gərginliyi kimi təhlükəsizlik təhdidlərini əsas gətirərək, bu dövrün “seçkilər vaxtı deyil, milli təhlükəsizlik zamanı” olduğunu vurğulayır.
Müxalifət qətiyyətlidir: “Biz bütün gücümüzlə bu pis hakimiyyəti yıxmağa yönəlmişik”
Müxalifət liderləri bu gün səhər bir araya gələrək ləğvetmə qanun layihəsini bu gün Baş Assambleyaya çıxarmaq qərarına gəliblər.
Bəyanatda qərarın yekdilliklə qəbul edildiyi və bütün fraksiyalar üçün məcburi olduğu bildirilib.
Həmçinin bütün digər qanunların və deputat suallarının geri götürüldüyü və hökumətin devrilməsinə üstünlük verildiyi açıqlanıb.
Ancaq bu addım riskləri ehtiva edir.
Knessetin qaydalarına görə, bu gün səsverməyə çıxarılan ləğvetmə qanun layihəsi uğursuz olarsa, eyni qanun layihəsi altı ay ərzində yenidən gündəmə gətirilə bilməz.
İsrail Beytenu partiyası bu riski göz önünə almağa hazır olduqlarını bildirərək, “Bu addım atılmasa belə, müzakirələr uzadılacaq, noyabr və ya dekabrda dağılma olacaq” dedi.
Koalisiya yıxılsa, seçki qaçılmazdır
Son iki gündə pərdə arxasında gərgin danışıqlar aparılsa da, Netanyahunun düşərgəsindən verilən açıqlamalar ləğvetmə qanun layihəsinə səsvermənin siyasi prosesə geri dönməz təsir göstərə biləcəyini göstərir.
Baş nazirə yaxın bir mənbə “Xitam təklifi sadəcə hüquqi bir addım deyil, siyasi qartopudur” deyə qiymətləndirdi.
Amma Tora yəhudi dairələri hökumətin prosesi ləngitməkdən başqa heç nə etmədiyini iddia edirlər.
“Netanyahu əvvəlcə müharibə nazirini, sonra müharibəni, indi də İran təhdidini bəhanə etdi. Hələ də konkret qanun yoxdur” deyən mənbə, “Bu, xalqımıza qarşı bağışlanmaz münasibətdir” dedi.
Hərbi böhran getdikcə dərinləşir
Milli Təhlükəsizlik Naziri Itamar Ben-Qvirin partiyası Otzma Yehuditin üzvləri böyük ölçüdə sussalar da, deputat Yitzhak Kreuzer bu səhər Haredi gənclərinin orduya çağırılmaması məsələsinə reaksiya verib.
Kreuzer ordunun həm nizami, həm də ehtiyat hissələrinin gücləndirilməsinin zəruriliyinə diqqət çəkərək, “Qəzzada girovlar olduğu halda döyüşmək istəməyənlərə səs verənlər bağışlanmayacaq. Xalq bunun üçün məsuliyyət tələb edəcək” deyib.
Miş Atit millət vəkili Meirav Koen müxalifətin qərarını dəstəkləyib və deyib:
“Burada böyük risk var, lakin biz bu şər hökuməti devirmək üçün bütün gücümüzlə birləşmişik. Prosesi diqqətlə izləyəcəyik”.
