Quşlar görünmür, amma hər şeyi görürlər
Sepah Dəniz Qüvvələrinin yeraltı PUA bazasının təqdimatı: İranın yeni müdafiə doktrinasının yetkinliyiİslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun (Sepah) Dəniz Qüvvələrinə məxsus yeraltı pilotsuz uçuş aparatı (PUA) bazasının son təqdimatı, sadəcə bir güc nümayişi deyildi. Bu, həm də İranın müdafiə strategiyasında yeni bir mərhələnin – texnologiya, gizlənmə və yüksək hazırlıq sintezinin – yetkinliyinə çatdığını göstərir.
Təqdimat: Simvolik göstərişdən daha artıq
Cümə axşamı günü təqdim olunan yeraltı PUA yuvası, “Mühacir-6” və “Mühacir-10” kimi qabaqcıl pilotsuz aparatlardan ibarət bir kompleksin yalnız bir hissəsidir. Bu bazalar, Fars körfəzi, Hörmüz boğazı və Oman dənizi boyunca uzanan geniş yeraltı şəbəkənin bir hissəsi kimi fəaliyyət göstərir.
PUA və raket qüvvəsi: İranın çəkindirmə sütunu
Son 20 ildə İran qeyri-simmetrik hərbi gücünü – xüsusilə də dəqiq zərbələr endirən raketlər və PUA texnologiyasını – sistemli şəkildə inkişaf etdirib. Bu yeraltı bazalar, döyüş təcrübəsi və daxili texnoloji inkişafın nəticəsidir. Bazada yerləşən PUA-lar sadəcə kəşfiyyat aparmır, eyni zamanda elektron müharibə imkanları və radardan yayınan gövdələri ilə düşmən üçün strateji təhlükəyə çevrilib.
Mühacir-6 PUA-sı, son vaxtlar Fars körfəzində yerləşən ABŞ-ın “Eisenhower” təyyarədaşıyan gəmisini müşahidə edərək, bu gücün aydın nümunəsi olub. Karbon gövdəsi və elektron müharibə əleyhinə sistemlərlə təchiz olunmuş bu aparat, ABŞ gəmilərinin radarlarından yayınaraq yalnız vizual müşahidə ilə aşkar edilə bilir – o da çətinliklə.
Digər tərəfdən, “Mühacir-10” fasiləsiz 10 saat uçuş qabiliyyəti ilə düşmən mövqeləri üzərində uzunmüddətli missiyalar yerinə yetirə bilir.
Yeraltı bazaların strateji üstünlüyü
Bu uğurların əsas dayaq nöqtəsi isə yeraltı arxitekturadır. Bu bazalar həm taktiki gizlənmə, həm də fasiləsiz əməliyyat qabiliyyəti baxımından rəqibsizdir. Onlar hava hücumlarına və preventiv zərbələrə qarşı davamlıdır və sürətli, qəfil cavab imkanlarını təmin edir. Bu strukturlar PUA-ların təhlükəsizliyini artırır və düşməni gözlənilmədən vurmaq imkanını yaradır.
Sepah baş komandanı general Hüseyn Səlaminin dediyi kimi: “Haradan hücum başlasa, bizim üçün hədəf oradır.” Bu doktrina məhz bu yeraltı imkanlar sayəsində reallıq qazanır.
İranın PUA gücünü Qərb də qəbul edir
İranın PUA sahəsində gücü artıq yalnız daxili çevrələrdə deyil, beynəlxalq miqyasda da tanınıb. General Əmirəli Hacızadənin sözlərinə görə, İran bu sahədə dünya səviyyəsinə çatıb və bir çox ölkələr taktika və texnologiyada İrandan nümunə götürür.
Qərb kəşfiyyat orqanları və media orqanlarının hesabatlarında da İranın PUA sənayesində – xüsusilə dəqiqlik, etibarlılıq və dağıdıcı güc baxımından – ciddi irəliləyişlər əldə etdiyi bildirilir. ABŞ və Avropa media qurumları İran PUA-larını Yaxın Şərqdə oyun dəyişdirən bir faktor kimi qiymətləndirir.
Taktik və strateji cəhətdən oyun dəyişdirici
İranın PUA-ları uzunmənzilli əməliyyatlar, çoxqatlı kəşfiyyat, dəqiq zərbələr və düşmən rabitə sistemlərində pozuculuq baxımından əsas rol oynayır. Strateji olaraq isə, bu texnologiya İranın çəkindirmə doktrinasının mərkəzində dayanır – bu doktrina “aktiv müdafiə gücü”, “dayanıqlı gizlənmə” və “ani, dağıdıcı cavab” prinsiplərinə əsaslanır.
Nəticə: Səssiz, lakin əhatəli güc
Sepah-ın yeraltı PUA bazasının təqdimatı yalnız bir nümayiş deyil, bir xəbərdarlıqdır: İranın müdafiə gücü artıq regionun hüdudlarını aşır. Bu bazalar və bu texnologiyalar, İranın sərhədlərindən kənarda da təsirli olmaqla, strateji hesablarda ciddi dəyişikliklərə səbəb olur.
İranın bu sahədəki inkişafı yalnız texniki deyil – bu, həm də siyasi və strateji bir keçiddir: daxili imkanlara əsaslanan, lakin qlobal səviyyədə oyun qaydalarını dəyişən bir güc quruluşu.
