Rusiya dövlət xəbər agentliyi: Moskva və Tehran strateji tərəfdaşlığa hazırdır
“Ria Novosti” təhlilində yazıb ki, Putinin Tehrana səfəri ilə eyni vaxtda iki ölkə strateji tərəfdaşlıq qurmağa hazırdır və Rusiya Qərbə arxalanmadan öz şəxsiyyətini formalaşdırmaq üçün İrandan dərs ala bilər.
Rusiyanın dövlət xəbər agentliyi “Ria Novosti” “Peter Akopov”un yazdığı təhlili dərc edib:
Rusiya və İran indi 20 və ya 25 il davam edə biləcək və bu il imzalanacağı ehtimal edilən hərtərəfli strateji əməkdaşlıq sazişinə doğru irəliləyir. Yanvarda İran prezidenti İbrahim Rəisi İran layihəsini Moskvada Vladimir Putinə təqdim edib, keçən ay isə Sergey Lavrov (Rusiya xarici işlər naziri) rus variantını Tehrana gətirib.
Bu təhlilə görə, Rusiya və İran hərbi müttəfiqə çevrilməyəcəklər (baxmayaraq ki, birgə təlimlər onların hərbi-texniki əməkdaşlığını getdikcə tamamlayır), lakin iki ölkə arasında münasibətlər çox ciddi şəkildə inkişaf edəcək.
Bu təhlilə əsasən, “İran Rusiya ilə getdikcə çoxtərəfli əməkdaşlıq edir – o, Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatına (ŞƏT) daxil olub – onun üzvlük prosesi payızda başa çatacaq – və BRİKS-ə qoşulmaq istəyir. Başqa sözlə, söhbət iki ölkə arasında həm ikitərəfli səviyyədə, həm də dünya miqyasında strateji əməkdaşlığa doğru tam hüquqlu yoldan gedir.
Rusiya və İranın ticarətdən tutmuş Baltik dənizini Ərəb dənizindəki İran limanlarına birləşdirən Şimal-Cənub gəmiçilik dəhlizinə qədər böyük əməkdaşlıq potensialı var.
Hesabatda əlavə olunur: Rusiyanın Qərblə münaqişəsinin onu əhəmiyyətsiz etdiyini düşünməməliyik – Şimal-Cənub ticarət potensialı hələ də çox yüksəkdir. Rusiya ilə Aİ arasında sanksiya müharibəsi uzun müddət davam etsə belə, dəhliz Rusiyanın Yaxın Şərq və Asiya ilə ticarəti üçün lazım olacaq.
Bu təhlilin müəllifinin fikrincə, “ən önəmlisi odur ki, İranla yaxınlaşmaq Rusiyanın strateji maraqlarına uyğundur. Çünki biz təkcə böyük sivilizasiyaların varisləri ilə, 86 milyonluq bir xalqla deyil, mənəvi cəhətdən dünyanın ən güclü xalqlarından biri ilə qarşı-qarşıyayıq.
İran həqiqətən müstəqil ölkədir, öz yolu ilə gedir, öz idarə və ictimai təşkilatlanma formalarını axtarır, milli maraqlarını müdafiə edir və heç bir kənar təzyiqə boyun əymir”.
Təhlildə deyilir: Rusiya məhz bunu edir, lakin biz hələ prosesi tam başa çatdırmamışıq. Daha da önəmlisi odur ki, İran özünün dövlət quruluşu və ictimai münasibətləri üçün milli kimlik və arzularını dəqiq ifadə edən bir düstur tapmağı bacarıb.
Bu Rusiya xəbər agentliyinə görə, “İslam Respublikası xarici, qərb və şərq nümunələrinin surəti deyil, nadir İran ixtirasıdır. O, həm ənənəyə (dini və milli), həm də İslam hüququnun düzgün formada həyata keçirilməsi konsepsiyasına əsaslanan xalq təmsilçiliyinin mürəkkəb formasıdır.
Böyük dövlətlərin heç biri – İran da onların arasındadır – son onilliklərdə yeni tipli hökumətin qurulmasında belə kreativlik nümayiş etdirməmişdir. Bənzər bir təcrübəyə malik olan sonuncu hadisə Sovet İttifaqı idi.
Bu məqalənin müəllifi belə davam edir: İndi biz (ruslar) yenidən böyük bir sınaq qarşısındayıq – xalqımız və ölkəmiz üçün yeni varlıq forması icad etməliyik.
Təkcə Qərblə qarşıdurmaya müqavimət göstərmək üçün deyil, ona görə ki, bizim özümüzə bu çoxdan lazımdır.
İran təcrübəsi Rusiyaya birbaşa aid edilmir, lakin onların ideal ictimai quruluş istəyi ruslara yaxındır, eyni zamanda hakimiyyətin ədaləti müdafiə etməsi, xalqın ideallarını təcəssüm etdirməsi və qoruması, liderlərin vicdanlı olması arzusu da var.
