Tramp və Netanyahunun bölgəni daha dərin böhrana sürükləmək üçün atdığı addım

Tramp və Netanyahunun razılaşdığı Qəzzada müharibənin dayandırılmasını və bölgənin idarəçiliyinin ərəb ölkələrinə verilməsini nəzərdə tutan plan çərçivəsində Səudiyyə Ərəbistanı və Suriyanı da əhatə edən “genişləndirilmiş İbrahim razılaşmaları” vasitəsilə “iki dövlətli həll” hədəflənir.

İsrail Hayom qəzetindəki xəbərə görə, ABŞ-ın İranın nüvə obyektlərinə hücumundan dərhal sonra ABŞ prezidenti Donald Tramp, xarici işlər naziri Marko Rubio, İsrailin baş naziri Binyamin Netanyahu və strateji işlər naziri Ron Dermer arasında dördtərəfli telefon danışığı olub.

İsrail Hayom görüşün məzmunu ilə tanış olan mənbəyə istinadən bildirir ki, bütün iştirakçılar B-2 bombardmançılarının missiyası ilə bağlı “həvəsli” idilər və “son dərəcə məmnundurlar”.

Qəzet davam etdi: “Lakin dörd liderin bu böyük məmnuniyyəti təkcə əməliyyat uğurları ilə deyil, həm də gələcək üçün strateji planlaşdırma ilə bağlı idi.”

Hesabatda Tramp və Netanyahunun ərəb ölkələri ilə “İbrahim razılaşmaları” çərçivəsində “yeni sülh razılaşmalarını” sürətlə irəlilətməyi hədəflədikləri bildirilir.

İsrail Hayom ilk addım olaraq Qəzzada müharibəni bitirmək üçün planların hazırlandığını iddia edir və liderlər aşağıdakı əsas prinsiplər üzərində ümumi şəkildə razılığa gəliblər və bu planları “sürətlə həyata keçirmək” iradələrini bəyan ediblər.

Planın xülasəsi:

Qəzzada qarşıdurma iki həftəyə başa çatacaq.

Müharibədən sonrakı proses çərçivəsində Misir və Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri də daxil olmaqla dörd ərəb ölkəsi HƏMAS-ı əvəz edərək Qəzza zolağının idarəçiliyini öz üzərinə götürəcək.

Həmas rəhbərliyi sürgün ediləcək, məhbuslar isə sərbəst buraxılacaq.

Dünyanın bir çox ölkəsi “miqrasiya etmək istəyən” çoxlu sayda Qəzza sakinlərinə qapılarını açacaq.

Suriya, Səudiyyə Ərəbistanı və digər ərəb/müsəlman ölkələrinin İsraili tanıması və diplomatik əlaqələr qurması üçün İbrahim razılaşmaları genişləndiriləcək.

İsrail gələcəkdə Fələstin məsələsi üçün “iki dövlətli həll” modelinə açıq olduğunu bəyan edəcək, lakin bu, Fələstin Muxtariyyətinin islahatı ilə şərtlənəcək.

Birləşmiş Ştatlar Qərb Sahilində İsrailin “məhdud” suverenliyini tanıyacaq.

Diplomatik təzyiqlər və gərginliklər

İki diplomatik mənbə Trampın Qəzza əməliyyatlarına son qoyması üçün Netanyahuya güclü təzyiq göstərdiyini bildirib. Bu təzyiqin Yüksələn Aslan əməliyyatından əvvəl başladığı və əməliyyatdan dərhal sonra yenidən gündəmə gəldiyi bildirilib. Lakin başqa bir mənbə onun belə təzyiqlərdən xəbəri olmadığını bildirib.

“İsrail Hayom”un əldə etdiyi məlumata görə, bu iddialı planın iflasa uğraması ehtimalı, atəşkəsə baxmayaraq, İsrailin İrana hücumlarını davam etdirməsinə Trampın “qəzəblənməsinin” əsas səbəbi olub.

Tramp Netanyahu ilə söhbətində İranın “kiçik” raketinə cavab olaraq İsrailin zərbələrinin birlikdə razılaşdıqları “sülh” strategiyasını poza biləcəyini və Netanyahudan təyyarələri dayandırmasını tələb etdiyini bildirib.

İsrail Hayom-a görə, Tramp və Netanyahunun bu “strateji baxışı” həyata keçirmək əzmi də prezident Trampın Netanyahunun mühakiməsi ilə bağlı qeyri-adi sosial media paylaşımlarının fonudur.

Bildirilib ki, Tramp daha əvvəl Netanyahu ilə işi ilə bağlı təkbətək görüşüb və Netanyahu “tam zamanlı” olaraq “sülh baxışına” diqqət yetirmək üçün prosesi bitirmək istəyib. Buna görə də Netanyahunun gələn həftə təyin olunan məhkəmə ifadəsi təxirə salınıb.