Vitkoffun təklifinə israilli analitiklər reaksiya verir
İsrailli analitiklər ABŞ nümayəndəsi Steve Witkoffun Qəzzada müvəqqəti atəşkəs təklifini tənqid edərək, bunun HƏMAS-a üstünlük verdiyini və İsrailin qazanclarını riskə atdığını bildiriblər.
El-Meyadin xəbər verir ki, israilli analitiklər ABŞ prezidenti Donald Trampın xüsusi nümayəndəsi Stiv Vitkoffun Qəzza zolağında atəşkəslə bağlı təqdim etdiyi təklifi tənqid ediblər.
Bu analitiklər iddia edirdilər ki, bu, yerdəki “qazancları” baltalayır və Həmas-a qaçmaq imkanı verir.
Bu arada HƏMAS bu təklifi “prinsipcə” bəyəndiyini açıqlayıb.
Kanal 14-ün hərbi analitiki Noam Amir “Witkoffun təklifi çox pisdir” deyərək, “İsrail Moraq dəhlizi kimi qazanclarını itirəcək və HƏMAS-a nəzarətsiz humanitar yardım axını ilə oksigen veriləcək” dedi.
“Hələ azad olunacaq təhlükəli əsirlər haqqında danışmamışıq”, – rəis bildirib.
60 günlük hərbi əməliyyatların dayandırılmasının əslində “müharibənin bitməsinin başlanğıcı” demək olduğunu bildirən Əmir əlavə edib: “Əsl atəşkəsə daxil olsaq, bu qüvvə ilə yenidən döyüşə gedə bilərikmi?” – deyə soruşdu.
Telegram-da yayımlanan hesabatda Əmir təklif olunan məhbus mübadiləsinin təfərrüatlarını da paylaşıb. Buna uyğun olaraq İsrail ömürlük həbsə məhkum edilmiş 125 məhbusu, Qəzzadan olan 1111 məhbusu və 180 nəfərin cəsədini azad edəcək.
Amir həmçinin Qəzzada olan İsrail əsgərlərindən “müharibənin dayandırılmasına qarşı” onlarla qəzəbli mesajlar aldığını bildirib. Bəzi əsgərlər deyirdilər ki, bizi keçən ay niyə bura gətirdilər?… Səsimizi eşitməlisən, bu müharibə dayandırılmamalıdır… Rəfahda qazandıqlarımızın heç bir dəyəri yoxdurmu? Bu kimi ifadələr işlətdi.
“i24news” kanalından jurnalist Amichai Stein bildirib ki, Witkoff “tərəflərin mövqeləri arasında tarazlıq yaratmağa çalışan bir təklif hazırlayıb”. O, ilkin planın İsrailin tələb etdiyi kimi 10 məhbusu azad etmək olduğunu və danışıqların davam etmədiyi təqdirdə atəşkəsin dayandırıla biləcəyini və döyüşlərin geri dönə biləcəyini bildirdi.
Bununla belə, Stein xəbərdarlıq edib ki, “bu təklif İsraili məhdudlaşdıra və onun sərt mövqeyindən geri çəkilməsinə səbəb ola bilər”.
HƏMAS-ın zəiflədiyi bir vaxtda o, “indi yeni razılaşma vasitəsilə onun həyat xətti var” dedi.
İsrail hələ ki, plana rəsmi cavab verməyib, lakin qiymətləndirmələr təklifin Vitkoffun əvvəllər təqdim etdiyi ilkin plana yaxın olduğunu göstərir və buna görə də Təl-Əviv bu təşəbbüsə qarşı çıxmaya bilər. Bu barədə məlumat “Yediot Aharonot” qəzetində dərc olunub.
İsrail mediasının məlumatına görə, baş nazir Netanyahunun rəhbərlik etdiyi dar kabinet forumu İsrailə təqdim edilən təklifi müzakirə etmək üçün bu axşam bir araya gələcək.
Qəbul olunarsa, danışıqlar detalları yekunlaşdırmaq və “dolayı danışıqlar” formatında davam etmək üçün Dohaya gedəcək.
Witkoff çərşənbə günü axşam deyib ki, o, “uzunmüddətli həllin əlçatan olduğuna” nikbindir və təklifinin şərtlərinə dəyişikliklər edilə bilər.
Vitkoff, “müvəqqəti atəşkəsə, sonra isə bu münaqişənin uzunmüddətli həllinə” nail olmağın vacibliyini vurğulayaraq, “Sənəd layihəsinin günün sonuna qədər baxılmaq üçün prezidentə təqdim ediləcəyini gözləyirəm” dedi.
Digər tərəfdən “Yediot Aharonot” qəzetinə danışan məlumatlı mənbələr “Vaşinqton İsrailə müharibənin sonunu təmin edəcək razılaşmanı qəbul etməsi üçün böyük təzyiq göstərir” xəbərini verib.
Bu, HƏMAS-ın danışıqların əvvəlindən tələb etdiyi və əvvəllər Tel-Əviv tərəfindən rədd edilmiş bir şey idi.
Mənbələr həmçinin Qətər və ABŞ arasında pərdəarxası danışıqların HƏMAS-ın mümkün təsdiqi ilə davam etdiyini bildirib.
Həmas Witkoffun təklifinin təfərrüatlarını açıqlayır
Həmas çərşənbə günü yaydığı bəyanatda Witkoffun atəşkəs təklifini qəbul etdiyini açıqlayıb.
HƏMAS bildirib ki, razılaşma “daimi atəşkəs, işğalçı qüvvələrin Qəzza zolağından tamamilə çıxarılması, yardım axını və razılaşma elan edilən kimi Qəzza zolağının işlərini idarə edəcək peşəkar komitənin fərz edilməsini nəzərdə tutan ümumi çərçivəyə” əsaslanır.
Bəyanata görə, razılaşmaya vasitəçilərin zəmanəti ilə razılaşdırılmış sayda fələstinli məhbusun azad edilməsi müqabilində 10 israilli məhbus və bəzi cəsədlərin azad edilməsi daxildir.
Hərəkat “bu çərçivəyə son cavabı gözlədiyini” söylədi.
